ژل موضعی ساخته شده از داروهای فشارخون، درمانی موثر برای زخم‌های مزمن

 1 نوامبر 2017- یک تیم بین المللی از محققان به رهبری دانشگاه جان هاپکینز نشان دادند که یک ژل موضعی ساخته شده از نوعی از داروهای فشارخون که مسیرهای التهاب را مسدود می‌کنند، سبب تسریع ترمیم زخم‌های پوستی مزمن در موشها و خوکها می‌گردد.

یافته‌های این تحقیق که در مجله‌ی Investigative Dermatology منتشر گردید ، تلاشی برای اخذ تاییدیه از اداره‌ی غذا و داروی آمریکا(FDA) برای استفاده از این ژل برای درمان زخم‌های پوستی مقاوم به درمان در میان بیماران دیابتی و سایر افراد بخصوص سالمندان بود.

نویسنده‌ی اول این مقاله دکتر Abadir Peter  استادیار پزشکی در دانشگاه جان هاپکینز گفت: FDA داروی جدیدی را برای درمان زخم‌ها در طی 10 سال گذشته تایید نکرده است، استفاده از داروهایی که برای بیش از دو دهه برای کاهش فشارخون استفاده می‌شود، امید به تایید این دارو را از طرف FDA  افزایش داده است. در این تحقیق ما تلاش کردیم که اثر بخشی این ژل موضعی را بر درمان زخم‌های مزمن که در میان افراد مبتلا به دیابت و افراد مسن بسیار شایع است، بررسی کنیم.

دکتر Abadir می‌گوید: زخم‌های مزمن به جراحت‌های پوستی اطلاق می‌شود که به موقع ترمیم نمی‌شوند و خطر عفونت و تجزیه‌ی بافت را افزایش می‌دهند. در سال 2008 بیش از 100 میلیون ویزیت بیمارستانی در بیمارستانهای آمریکا به دلیل زخم‌های مزمن بوده است.

 در سالهای اخیر، توجه زیادی به سیستم رنین- آنژیوتانسین پوستی(RAS) شده است که در پاسخ التهابی پوست، رسوب کلاژن و سیگنالینگ لازم برای بهبود زخم دخیل می باشد. مطالعات نشان داده‌اند که سیستم RAS  بطور غیر طبیعی در افراد دیابتی و افراد مسن تنظیم می‌‌شود.

دکتر Abadir وهمکارانش، آزمایشاتی را با ژلی که از داروهای آنتاگونیست یا مسدود کننده‌ی گیرنده‌ی آنژیوتانسین IIساخته شده بود، انجام دادند. این داروها یک دسته‌ی قدیمی از داروهای ضد فشارخون هستند که لوزارتان و والسارتان از این خانواده‌ی دارویی می‌باشند. این داروها سیستم RASرا مسدود کرده و جریان خون در زخم را افزایش می دهند، هدف محققان استفاده‌ی مستقیم از این ژل بر روی زخم بود، تا ترمیم زخم تسریع گردد.

محققان ابتدا ژل موضعی 5 درصد لوزاتان را بروی 3 فاز مختلف از ترمیم زخم در موش امتحان کردند: گروه درمان شماره‌ی 1، که تا 3 روز بعد از ایجاد زخم از این ژل برای آنها استفاده شد تا مرحله‌ی التهابی هدف قرار گیرد.

 گروه دوم درمان، که در روز هفتم پس از ایجاد جراحت استفاده از این ژل برای آنها  آغاز گردید تا فاز تکثیر و بازسازی (proliferation/remodeling) درمان زخم بررسی شود و گروه سوم که از روز اول ایجاد زخم تا بسته شدن کامل زخم در تمام مراحل بهبود زخم از این ژل موضعی برای آنها استفاده گردید. دانشمندان یک گروه چهارم را بعنوان گروه کنترل که تحت مراقبتهای استاندارد و یک دارونما بود در نظر گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که سریعترین میزان بهبودی زخم  در گروه دوم مشاهده می‌شود.

سپس دکتر Abadir و همکارانش اثر غلظت‌های مختلف  ژل موضعی حاوی لوزارتان و valsartan را بر روی موشهای جوان دیابتی و موشهای مسن در مرحله‌ی تکثیر و بازسازی  ترمیم زخم که شامل افزایش رشد بافت طبیعی بود، آزمایش کردند.

نتایج نشان داد valsartan در تسریع بهبود زخم در مقایسه با لوزارتان موثرتراست و هیچ تفاوت معنی داری در زمان بهبودی بین دوزهای مختلف valsartan وجود ندارد. به طورکلی ژل موضعی حاوی یک درصد والسارتان بیشترین تأثیر را بر بسته شدن کامل زخم در مقایسه با سایر عوامل داشت اما ژل‌ حاوی ده درصد لوزارتان موجب وخیم‌تر شدن بهبود زخم گردید، که دکتر Abadir می‌گوید: شاید به دلیل  ایجاد سمیت باشد.

 نتایج نهایی نشان داد که نیمی از موشهای تحت درمان با ژل موضعی 1 درصد والسارتان بهبود کامل زخم را تجربه کردند در حالیکه تنها در ده درصد از موشهای گروه پلاسبو، زخم‌ها بطور کامل بهبود یافتند.

 با توجه به تأثیر جالب توجه ژل یک درصد والسارتان، محققان اثرات این ژل را بر روی زخم‌های خوکهای دیابتی و خوکهای مسن بررسی کردند، زیرا پوست خوک دارای خصوصیاتی مشابه با پوست انسان است.

 نتایج این آزمایشات نشان داد در مقایسه با پلاسبو، استفاده از ژل یک درصد والسارتان موجب بهبودی بسیار تسریع تر زخم گردید و تمام  12 زخم مورد آزمایش تا 50 روز  بطور کامل بسته شدند درحالیکه هیچ یک از زخم‌های تحت درمان با پلاسبو درمان نشدند.

دکتر Abadir می‌گوید: با توجه به اینکه غلظت پایینی از لوسارتان (1 تا 50 نانومول) در خون خوک در ابتدای درمان تشخیص داده شد اما در مراحل بعدی درمان، در خون خوک هیچ غلظتی از لوسارتان یافت نشد، بهتر است درمان بصورت موضعی بر روی محل زخم استفاده شود تا از تأثیر سیستمیک ان بر کل بدن جلوگیری شود. برای مقایسه، مصرف خوراکی والسارتان موجب ورود 4000 تا 5000 نانومول والسارتان در خون انسان می‌شود.

این نشان می‌دهد که استفاده‌ی موضعی از ژل در محل زخم سبب جذب والسارتان به جریان خون نمی‌شود و نمی‌تواند اثرات فیزیولوژیکی ناخواسته نظیر تأثیر بر فشارخون، وزن بدن یا عملکرد کلیه‌ها را سبب شود.

در نهایت، به منظور تعیین کیفیت اثرات بیولوژیکی والسارتان یک درصد بر بهبود زخم- نه تنها  سرعت ترمیم- دکتر Abadir و همکارانش محتوای کلاژن و استحکام کششی پوست خوک را بررسی کردند. این بررسی‌ها نشان داد پوست خوک درمان شده با ژل موضعی 1 درصد والسارتان دارای  یک لایه‌ی اپیدرمی ضخیم‌تر(خارجی ترین لایه‌ی پوست)، لایه‌ی کلاژن پوستی ضخیم‌تر و همچنین ساختار سازمان یافته‌تری از کلاژن در مقایسه با پلاسبو است، همه‌ی این نتایج نشان می‌دهد که ژل موضعی 1 درصد والسارتان منجر به ترمیم پوستی قویتری می‌شود.

 پرفسور Jeremy Walston نویسنده‌ی ارشد این مقاله می‌گوید: استراتژی ما در هدف قرار دادن علت بیولوژیکی ترمیم تأخیری زخم‌های مزمن در افراد مبتلا به دیابت و بزرگسالان سالمند، با آنچه تاکنون برای مراقبت از اینگونه زخم‌ها انجام شده است، تفاوت دارد. این ژل موضعی قادر است آبشاری از اثرات بیولوژیکی مثبت را راه‌اندازی کند که ترمیم  زخم‌های مزمن را تسهیل و سرعت می‌بخشد. او افزود: اکنون که اثر بخشی این ژل را در حیوانات ثابت کرده‌ایم بسرعت می‌توانیم وارد آزمایشاتی شویم که برای گرفتن تاییدیه‌ی FDA نیاز است. از آنجائیکه این دارو چندین سال در دسترس عموم بوده است انجام این مراحل آسانتر است.

 دکتر Walston وهمکارانش معتقدند این ژل موضعی در آینده برای درمان اسکار زخم‌ها، چروک، جوش و مشکلات پوستی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

با توجه به شیوع فوق‌العاده بالای دیابت در جهان و افزایش جمعیت سالخورده، تخمین زده می‌شود که تعداد زخم‌های مزمن در افراد دیابتی و افراد مسن افزایش یابد که هزینه‌های بالینی آن بار زیادی  را بر سیستم ‌های بهداشتی کشورها تحمیل می‌کند، به همین دلیل ارائه یک درمان موثر و ارزان بسیار ضروری و ارزشمند است.

منبع و سایت خبر:

Journal of Investigative Dermatology, 2017; DOI: 10.1016/j.jid.2017.09.030

www.sciencedaily.com/releases/2017/11/171101102654.htm